Noot vooraf: het is mogelijk om veilig met Chroom(VI)-verbindingen te werken. Het is vooral de mens die er mee werkt, die bepaalt of het ook veilig gebeurd. Zeker Chroom(VI)-verbindingen als productiestoffen (intermediates) worden onder gecontroleerde omstandigheden gebruikt. Onveiligheid van of met deze stoffen is dus geen stoffenprobleem, maar een bedrijfsaangelegenheid (werkgevers en werknemers).

Het CTACSub Consortium (CTAC Submission Consortium) heeft bekend gemaakt dat de Europese Commissie na een vertraging van meer dan twee jaar uiteindelijk de zes essentiële toepassingen van chroomtrioxide (EC 215-607-8; CAS 1333-82-01) zal toestaan na een stemming bij gekwalificeerde meerderheid (24 vóór, 4 tegen) in het REACH-comité op 15 februari 2019.

De toegekende herbeoordelingstermijnen zijn 7 jaar vanaf de sunsetdate (21 september 2017) voor gebruik 1 (formulering), gebruik 2 (hardverchromen) en gebruik 4 (oppervlaktebehandeling lucht- en ruimtevaart), en 4 jaar vanaf de datum van de autorisatiebeslissing (15 februari 2019) voor gebruik 3 (functioneel chroom met decoratief karakter), gebruik 5 (diverse oppervlaktebehandelingen) en gebruik 6 (passivering van vertind staal (ETP)).

De autorisatiebeslissing bevat wel een aantal voorwaarden. Het zal een uitdaging worden om hieraan te voldoen. Ook de timing is ambitieus. Ondanks deze aanvullende voorwaarden hebben de landen Zweden, Denemarken, Lithouwen en Duitsland toch tegen een autorisatie gestemd. De relevante voorwaarden en tijdstippen worden hieronder opgesomd:

• 1 april 2019 - Autorisatiebesluit aangemeld bij aanvragers (geschatte datum).
• 1 juli 2019 - Autorisatiehouders wordt gevraagd om specifieke blootstellingsscenario's op te stellen en te verspreiden (als bijlagen bij veiligheidsinformatiebladen) voor representatieve processen, operaties en individuele taken.
• 1 juli 2019 - Downstream users moeten conform artikel 66 van REACH hun gebruik aan ECHA melden.
• 1 oktober 2019 - Van downstream users wordt gevraagd om de eerste blootstellingsmetingen gereed te hebben.
• 1 april 2020 - Van downstream users wordt gevraagd om de gegevens van de blootstellingsmetingen en lucht- en afvalwatermonitoring aan ECHA te melden.
• 1 oktober 2020 - Van autorisatiehouders wordt gevraagd om blootstellingsscenario's te valideren met nieuwe gegevens van blootstellingsmetingen en lucht-/afvalwatermonitoring die zij van downstream users via ECHA hebben ontvangen.
• 1 oktober 2021 - Autorisatiehouders wordt gevraagd om een beoordelingsrapport in te dienen voor de gebruiksgroepen 3, 5 en 6 als ze besluiten om de upstream toepassing voort te zetten.
• 1 april 2023 - Einde van de autorisatieperiode voor gebruik 3, 5 en 6 (als geen her-autorisatie is aangevraagd en/of toegekend).
• 21 maart 2023 - Autorisatiehouders wordt gevraagd om een beoordelingsrapport in te dienen voor gebruik 1, 2 en 4 als ze besluiten om de upstream applicatie voort te zetten.
• 21 september 2024 - Einde van de autorisatieperiode voor de gebruiksgroepen 1, 2, 4 (als geen her-autorisatie is aangevraagd en/of toegekend).

Op verzoek van de Nederlandse overheid is ook een artikel opgenomen in de autorisatiebeslissing dat er geen Chroom(VI) in consumentenproducten mag zitten die boven de detectiegrens uitkomt. 

Dr. Martin Kleban, voorzitter van CTAC Sub legt uit: "De houders van de autorisaties zullen nu actief moeten samenwerken met downstream users om de autorisatiebeslissingen te implementeren. Het succes van de implementatie zal daarbij in grote mate afhangen van de vraag of de downstream users allemaal in staat zijn om de volledige en nauwkeurige meet- en monitoringgegevens te verstrekken aan ECHA. Naleving en medewerking van downstream users zal ook een belangrijke rol spelen bij de beslissing hoe de autorisatiehouders de beoordelingsrapporten (her-autorisatie) zullen benaderen, dat wil zeggen, of zij doorgaan met de upstreamautorisatie of niet."

Voor de goede orde: Het CTACSub Consortium heeft Good Practice Sheets en Q&A's beschikbaar gesteld om te helpen bij de implementatie, zie http://www.jonesdayreach.com/SitePages/Home.aspx en scroll naar beneden.

Er is dus nog wel het nodige werk te doen. Zowel voor de autorisatiehouders (leveranciers), alsook voor de downstream users (apllicateurs). Wat nu gelukkig wel duidelijk is, is dat er een autorisatie met benoemde periode is verleend. Dat betekent dat u de komende tijd in ieder geval kunt beschikken over de grondstof chroomtrioxide als u een proces voert dat valt binnen de autorisatieaanvraag van CTAC Sub. Voor de meeste oppervlaktebehandelingsbedrijven is dat het geval. 

Toch kunt u lang niet in alle gevallen doorgaan met het gebruik van chroomtrioxide. In de Nederlandse Arbeidsomstandighedenwet en in de Wet Milieubeheer (Activiteitenbesluit) staan minimalisatieverplichtingen. Dat betekent dat als er een alternatief beschikbaar is, u dit alternatief moet gebruiken. Daarbij geldt in beide gevallen dat 1µg/m³ de bovengrens is.

De uitslag betekent dat u voor bijvoorbeeld het voorbehandelen van aluminiumdelen voor een gebouw wel degelijk gehouden bent aan alternatieven. Immers er zijn bewezen alternatieven beschikbaar. Voor hardchroom is (in verreweg de meeste gevallen) geen bewezen alternatief beschikbaar, en daarvoor kunt u binnen de geldende regelgeving dus wel gebruik maken van chroomtrioxide. Omdat u per toepassing een en ander moet documenteren is informatie van de branche gewenst en beschikbaar bij Vereniging ION.

Om de veilige werkwijzen te bepalen, is Vereniging ION gestart met het project ‘blootstelling’ (zie hiervoor ook de informatie over dit project in het ledengedeelte van de website). In dit project wordt nagegaan wat de mogelijke veilige werkwijzen zijn en welk effect ze hebben op de blootstelling voor diverse CMR-stoffen, waaronder Chroom(VI). We kijken dan voor meerdere CMR-stoffen naar biomonitoring (alleen chroomtrioxide maar volgens meerdere gebruiksvormen), arbeidsveiligheid en omgevingsveiligheid. Er zal daadwerkelijk moeten worden gemeten, de autorisatiehouder vraagt dit. Maar uiteraard ook omdat de modellen in de praktijk van bovengrenzen moeten uitgaan (volgens het VIB), wat te hoge blootstellingswaarden oplevert.

Voor zover bekend is er in Europa nog niet eerder een dergelijk grootschalig onderzoek gedaan. De resultaten worden eind 2019 verwacht. Het onderzoek zal ook belangrijk zijn als RIE bij een eventuele vervolgautorisatie. Daar de Inspectie SZW al wel inspecteert, kan in voorkomende gevallen een beroep worden gedaan op Vereniging ION om voorlopige gegevens, werkwijzen en inspectie-onderwerpen te bespreken.

Voor de goede orde; de benoemde grootschaligheid kan alleen worden gerealiseerd als er voldoende financiële dekking is. Daar wordt nog aan gewerkt.