Deze publicatie is samengesteld op basis van informatie die tot 14-10-2017 beschikbaar was. Op diverse plaatsen zijn de komende dagen/weken nog overleggen gaande en worden metingen en testen gedaan. De uitkomst kan uiteraard de publicatie beïnvloeden. Via deze website zullen we u zo goed mogelijk informeren.
Het bedoelde straalgrit is gebaseerd op aluminiumsilicaat/smeltslak en is afkomstig van fabrikant Eurogrit. Mogelijk bevat een deel van deze producten een klein aandeel chrysotiel (ook wel wit asbest genoemd). In straalgrit hoort geen asbest. Het zit er normaliter ook niet in. Vandaar dat er ten aanzien van de aanwezigheid van asbest geen (standaard) maatregelen zijn getroffen.
Op grond van visuele waarnemingen en daarop aansluitende meting in de productie heeft Eurogrit begin oktober contact opgenomen met milieu- en arbeidsveiligheid specialisten, Inspectie SZW en Vereniging ION. Onmiddellijk is een projectteam ingericht. Inmiddels is ook het Ministerie van Infra & Milieu betrokken.
Er is een communicatiepanel ingericht. Eurogrit is constant bereikbaar voor vragen en is te bereiken via sales.eurogrit@sibelco.com of 078 - 654 67 77. Uiteraard is de meest actuele informatie beschikbaar op www.eurogrit.nl.
Aan de industriële klanten is in bulk en in zakken geleverd. Aan de consument is via de tussenhandel in zakken geleverd. Het betreft bruine papieren zaken van 25kg die herkenbaar zijn aan de blauwe opdruk ABRASIVE ISO 11126-N/CS/G. Direct na het bekend worden van het vermoeden “asbest” zijn de bij Eurogrit alle bulk- en een groot deel van de zakkenklanten per brief geïnformeerd en is een terugroepactie voor consumenten gestart.
Op zaterdag 7 oktober 2017 werd via de pers algemeen bekend dat Eurogrit het verontreinigde straalmiddel heeft geleverd.
Omdat Vereniging ION veel vragen krijgt, hierbij een antwoord op de meest voorkomende.
1. Waar is het straalmiddel terechtgekomen?
Eurogrit heeft via de administratie nagegaan welke professionele bedrijven zijn beleverd met de mogelijk verontreinigde straalgrit. Deze bedrijven zijn inmiddels allemaal benaderd. Voor de consument is een terugroepactie op gang gebracht.
Het lijkt er dus op dat de grotere locaties allemaal in beeld zijn. De kleinere locaties (consument) zijn mogelijk nog niet allemaal in beeld.
2. Wat is de status nu?
Op diverse locaties is het asbesthoudende straalgrit nu aanwezig. Uiteraard moet dat (veilig) worden opgeruimd. Nagegaan wordt hoe dit het beste kan gebeuren. Om te weten welke hoeveelheid asbest in het straalgrit aanwezig is, zijn op veel plaatsen metingen gedaan. Momenteel zijn de gemeten waarden 2-57mg/kg droge stof.
Er is uiteraard geen productnorm. Asbest hoort niet in straalgrit.
Het beste waar nu naar valt te refereren is het Productenbesluit Asbest geldend van 01-06-2008 tot heden (gepubliceerd besluit op 17 december 2004), houdende regels betreffende asbest en asbesthoudende producten.
In artikel 4 staat: het is verboden om asbest of asbesthoudende producten te vervaardigen, in Nederland in te voeren, voorhanden te hebben, een ander ter beschikking te stellen, toe te passen of te bewerken.
Nu is dit product normaal asbestvrij. Er wordt dus niet op bemonsterd. Het is waarschijnlijk een onbedoelde vervuiling bij één van de partijen in de productieketen. In dat geval zou artikel 2 lid b van toepassing zijn. Daarin staat: het besluit is niet van toepassing op een product waarbij geen asbest opzettelijk is toegevoegd en waarvan de concentratie serpetijnasbest, vermeerderd met 10 maal de concentratie amfiboolasbest, bepaald overeenkomstig een bij regeling van de minister vast te stellen methode niet hoger is dan 100mg/kg droge stof.
Het lijkt erop dat de vrijgekomen hoeveelheid asbest onder de huidige beschikbare algemene normen blijft. Aanvullende metingen en beoordelingen zullen dit uiteraard moeten bevestigen. Vooralsnog is het wel af te raden om het genoemde straalmiddel te (blijven) gebruiken.
3. Hoe kun je een en ander verantwoord opruimen?
Voor het opruimen zal Eurogrit, afhankelijk van de uitkomst van de metingen, een stappenplan opstellen. Bij het opstellen van dit plan zijn uiteraard de Inspectie SZW en het Ministerie van Infra & Milieu betrokken. Inspectie SZW is betrokken, omdat het over arbeidsveiligheid gaat, het Ministerie van Infra & Milieu is betrokken, omdat er eigenlijk geen goede standaard regels zijn die passen op dit specifieke geval.
Tot het moment dat er specifieke procedures zijn opgesteld, is het van belang geen risico te nemen. Het verdient aanbeveling om een locatie te isoleren of anders een bedrijf in de arm te nemen dat gespecialiseerd is in asbestopruimingen (SC540 gecertificeerd voor onderzoek en SC530 gecertificeerd voor asbest sanering). Zij kunnen de locatie bemonsteren en een passend schoonmaakregime voorstellen en uitvoeren. Het lijkt er nu op dat door de lage concentraties een relatief licht schoonmaakregime afdoende is. Wel is bijzondere aandacht noodzakelijk voor filterinstallaties.
4. Wat zijn de gezondheidsrisico’s?
De kans op het krijgen van asbestziekten is afhankelijk van de totale hoeveelheid ingeademde asbestvezels. De zogeheten cumulatieve blootstelling, met als eenheid vezeljaar, is het product van de blootstellingsconcentratie (uitgedrukt in vezels per kubieke centimeter) en de blootstellingsduur (in arbeidsjaar). Eén vezeljaar is dus 1 vezel per ml x 1 arbeidsjaar. Eén arbeidsjaar bestaat uit 240 werkdagen van 8 uur. Naarmate het aantal vezeljaren toeneemt, neemt ook de kans op asbestziekten toe.
Voor het blootstellingsniveau van asbest, waaronder er geen verhoogd risico op kanker of mesothelioom zou voorkomen, bestaat geen veilige ondergrens. Voor het krijgen van asbestose moet er minimaal 5 vezeljaar blootstelling aan asbest zijn geweest. Het relatieve risico op longkanker na blootstelling aan asbest is 3,5.
Aanvankelijk werd gedacht dat het vooral de chemische samenstelling van asbest was die verantwoordelijk is voor de kankervorming. Dit leidde tot de veronderstelling dat blauwe asbest de boosdoener was en dat witte en bruine asbest door hun andere chemische samenstelling minder gevaarlijk zouden zijn. Deze opvatting is terug te vinden in de wetgevingen op dit gebied in een aantal landen: gebruik van blauw asbest is verboden, gebruik van de andere soorten aan strenge regels gebonden. Tegenwoordig gaat men ervan uit dat de 'vezelgeometrie' (lengte-diameterverhouding) van de asbestvezels bepalend is voor het kankerverwekkend vermogen. Asbest is dan ook niet kankerverwekkend in de biochemische zin; kankerbevorderend is een betere omschrijving.
Bron: Wikipedia
5. Overige vragen
Hiervoor kunt u contact opnemen met Eurogrit of Vereniging ION.