Intersectorale werkgroep werkt via intensief onderzoek aan doordachte aanpak

Corrosie onder isolatie is één van de bekendste en omvangrijke faalmechanismen in de procesindustrie. Het is een grote kostenpost en een risico voor de omgeving. Toch blijkt er veel onbekend te zijn. Uiteraard heeft elk bedrijf zijn eigen (onderhouds)strategie, maar van kennisuitwisseling is (te) weinig sprake. Door meer gebruik te maken van sectoroverschrijdende wetenschappelijke inzichten en door een intensieve uitwisseling van best practises, kunnen onderhoudskosten en omgevingsrisico’s omlaag.

Een procesinstallatie is een aaneenschakeling van mechanische componenten, tanks en leidingen waarmee een (eind)product wordt vervaardigd. Om een procesinstallatie te beschermen tegen degradatie, worden (beschermende) coatings aangebracht die soms ook een signaalfunctie hebben (kleur). Een coating bestaat uit een aantal (dek)lagen die elk een eigen functie hebben. De bescherming is optimaal als de geschikte coating volgens de juiste werkwijze in een gecontroleerde omgeving wordt aangebracht. Het aanbrengen van een coating kan in een bedrijfshal van een applicateur plaatsvinden. De  hoogste kwaliteit is dan bereikbaar door bijvoorbeeld volgens Qualisteelcoat te coaten. Probleem van prefab-elementen is de kans op beschadigen tijdens transport. Door onzorgvuldig transport en tussenopslag kunnen de beschadigingen dermate groot zijn dat reparatie van de coating ter plaatse een grote klus wordt.

Coatings kunnen ook op locatie worden aangebracht. Voor renovaties, groot onderhoud en uitbreidingen wordt daar normaliter voor gekozen. Grote zorg is dan het ontbreken van gecontroleerde omgevingscondities. Het aanbrengen van de coating gebeurt dan vaak in de buitenlucht of in een tent en kan plekken betreffen die moeilijk bereikbaar zijn of waar de werkhouding niet optimaal is. Voor het vakmanschap van de medewerkers heeft de OCM (opleidingscommissie metaalconserveren) een curriculum opgesteld. De meeste (grote) opdrachtgevers vragen naar een persoonscertificering vakbekwaamheid metaalconserveren, waarvoor ION voor zowel natlakken als metalliseren trainingen en examens aanbiedt.

ONDERHOUD VAN ISOLATIE

Isolatie wordt in de industriële omgeving ingezet om ongewenste koude- en warmteoverdracht te voorkomen. Daarnaast is de isolatie van hete leidingen en vaten ook een veiligheidsmaatregel tegen huidverbranding. Isolatie is alleen functioneel als het correct is aangebracht. Er mag bijvoorbeeld geen vochtophoping optreden in het isolatiemateriaal. De ommanteling van de isolatie moet dus mechanisch voldoende sterk en vochtwerend zijn; correct aangebrachte isolatie beschermt tegen weersinvloeden. Corrosie onder isolatie treedt op wanneer aan coating en/of aan isolatie concessies worden gedaan. Een onjuiste materiaalkeuze, een niet-gesloten of gedegenereerde oppervlaktebehandeling of onjuiste montage van de isolatie kan tot corrosie onder isolatie leiden. Dit type corrosie is internationaal een onderkend fenomeen en wordt met CUI (Corrosion Under Insulation) aangeduid. 

Bij het onderhoud van isolatie staat CUI feitelijk centraal. Naast monitoring van de staat waarin isolatie zich bevindt, moeten asset owners aandacht hebben voor het sluipende gevaar van degradatie van de installaties als gevolg van corrosie. Met de aanwezigheid van een katalysator zoals chloor kan degradatie tot tien keer sneller gaan dan bij “normale” blootstelling aan weersinvloeden. Om corrosie waar te nemen, moet de isolatie worden verwijderd. Hierbij komen extra kosten zoals steigerbouw, demontage en montage van isolatie. In de beleving van veel asset owners staat er weinig tot niets tegenover deze extra kosten die voor Nederland worden becijferd op zes tot acht miljard euro per jaar.

ONDERHOUDSPLICHT

Toch kan en mag een asset owner zich niet aan de onderhoudsplicht onttrekken. In de wet zijn de verplichte maatregelen ten aanzien van de omgevingsveiligheid bepaald. Daarmee is een regelmatige inspectie van isolatie en coating een wettelijke eis, die is opgesteld in de richtlijnen vanuit het ministerie van EZK. Daarnaast is het conform het Activiteitenbesluit of de Omgevingsvergunning noodzakelijk dat energieverlies, dat optreedt door nietfunctionerende isolatiesystemen, wordt voorkomen en dat defecten worden verholpen. De asset owner heeft ook daarin een eigen verantwoordelijkheid waarop de wetgever controleert en handhaaft. Hier is nog wel een kleine escape. In de lijst met erkende maatregelen wordt gesproken over het al dan niet aanwezig zijn van isolatie. Isolatie die matig presteert blijft dan buiten beschouwing. Denk bijvoorbeeld aan een lage isolatiewaarde door vocht, beschadigde isolatie en onjuiste toepassingen. Maar los van alle verplichtingen op energiegebied geldt dat een regelmatige inspectie noodzakelijk is om zicht te krijgen op CUI.

Er zijn veel organisaties bezig met het fenomeen CUI. Niet alleen de asset owners, ook de toeleveranciers aannemers/ montagebedrijven), productleveranciers (coatings-/isolatie-/testapparatuurleveranciers),
brancheverenigingen en kenniscentra. Maar er wordt (te) weinig gedaan aan kennisuitwisseling en er is geen integrale aanpak.

INTENSIEF ONDERZOEK

Daarom heeft World Class Maintenance (WCM) een intersectorale werkgroep opgericht die de komende jaren intensief onderzoek gaat doen naar dit faalmechanisme. Niet alleen wordt dit mechanisme beter in kaart gebracht, ook wordt er gekeken naar technieken om de levensduur te verlengen, naar methoden die het menselijk gedrag kunnen beïnvloeden, onderhoudsmodellen die het falen kunnen voorspellen, niet-destructieve meetmethoden en rapportagesystemen die inspecties en reparaties vastleggen.

Deze intersectorale werkgroep bestaat uit een stuurgroep en uit drie subgroepen: de werkgroep Risk Based CUI-management, de werkgroep Coatings en de werkgroep NDT (non destructive testing). Binnen de werkgroep Coatings (waaraan ION de voorzitter levert), wordt gekeken naar de best practises van de systeemkeuze (coatingsysteem), de effecten en interactie van de systeemkeuze, de vakbekwaamheid van de medewerkers, omgevingscondities en de optimale wijze van aanbrengen van de coating. De bedoeling is om eind 2019 een eerste tussenrapport op te leveren met best practises.