Jaap van Peperstraten

Als je een nieuwe galvanische lijn voor hoogwaardige producten gaat bouwen, wil je zo min mogelijk water gebruiken en zeker weten dat de kwaliteit van je spoelwater altijd op orde is. Dat is gerealiseerd in een spoelwaterbehandelingsinstallatie van Grünbeck Waterbehandeling waar spoelwater als demiwater wordt hergebruikt in een continu proces. Tegelijkertijd is er sprake van een hardheid van nagenoeg nul en een zeer lage geleidbaarheid (verwijdering van mineralen). Dat is nu de realiteit in een bepaalde productiefaciliteit van Aalberts surface treatment in Deurne.

Het gaat om een spoelwaterbehandeling volgens het principe van omgekeerde osmose (RO, reverse osmosis) in de galvanische installatie voor de behandeling van remschijven van Porsche, zie ook het artikel op pagina 34. In die lijn bevinden zich veel processtappen die vergezeld gaan van veel spoelbaden. De processtappen zijn onder meer ontvetten, activeren en galvaniseren. Na een heet spoelbad gaan de producten de droger in. Omdat die processen heel kritisch zijn, moet het water van alle spoelbaden heel zuiver zijn, zodat er een soepel verlopend proces ontstaat en een kwalitatief hoogstaand product wordt geleverd zonder afkeur. Tegelijkertijd wil je spoelwater zo veel mogelijk hergebruiken en zo min mogelijk afvoeren als afvalwater.

Gerard Ruiter, salesmanager bij Grünbeck, legt uit hoe men te werk is gegaan. “Bij hergebruik van spoelwater heb je zo min mogelijk intakewater nodig. De spoelbaden bestaan, zoals zo vaak bij dit soort type projecten, uit zuurbaden en uit basebaden. Onze RO-membranen zijn geschikt om die verschillende baden te behandelen. Voor zowel de zuurbaden als de alkalische baden hebben we een ROinstallatie. Het bijzondere aan dit principe is dat de RO’s na een tijdje omgeschakeld worden qua functie, zodat die membranen zichzelf reinigen. Je kunt niet de hele tijd alleen maar een zuur door een RO laten gaan, want dan frustreer je de werking van de membranen. Door ze via een omschakeling te laten reinigen, brengen we alles weer in evenwicht. Zodoende hebben we dus membranen die zowel tegen een heel lage als tegen een heel hoge zuurgraad kunnen.”

Marc Talens en Gerard Ruiter bij een deel van de spoelwaterbehandelinsinstallatie

OPTIMUM

De RO-membranen an sich zijn niet bijzonder. Ze bestaan uit een koker met een speciale doek eromheen, hetgeen resulteert in halfdoorlaatbaarheid. De werking ontstaat doordat een hoog concentraat altijd een laag concentraat aantrekt. Bij omgekeerde osmose wordt aan de buitenkant druk gezet waardoor het vuile water naar de schone kant wordt gedrukt. Dit levert RO-water op met een laag concentraat aan resterende mineralen en zouten en daarmee een sterk verlaagde geleidbaarheid. Door dan nog een keer het principe van omgekeerde osmose toe te passen, worden de resultaten nog eens sterk verbeterd. Aandachtspunt is wel dat je de hardheid (kalk) zoveel mogelijk uit het water haalt, want kalk wil zich gaan hechten op de membranen waardoor de poriën dicht kunnen slaan. In de industrie wordt hier vaak een waterontharder voor gebruikt, maar bij hergebruik van spoelwater is dit niet mogelijk. Om toch scaling van kalk in de membranen te voorkomen, wordt er gebruik gemaakt van antiscalant.

Marc Talens, managing director bij Aalberts surface treatment in Deurne, legt uit dat de installatie sinds eind september in gebruik is en dat de eerste weken zijn gebruikt om proef te draaien en een optimum te vinden in de parameters geleidbaarheid en hardheid. In oktober is gestart met de productie. “In twee collega-bedrijven die ook onder Aalberts vallen zijn dergelijke RO-installaties ook toegepast voor de spoelwaterbehandeling en de ervaringen daar zijn positief. Gelet op duurzaamheid willen we het water- en chemicaliënverbruik beperken en uiteraard de juiste kwaliteit van onze spoelbaden zeker kunnen stellen. In een continu reinigingsproces hebben we een continu instelbare kwaliteit van de spoelbaden.”

Links een procesbadenreeks en rechts een deel van de spoelwaterbehandelingsinstallatie

GEWENSTE ZUIVERHEID

Gerard Ruiter: “Wij richten ons op het opwaarderen van bronwater of drinkwater naar proceskwaliteit. We hebben te maken met spoelwater dat op zich al heel schoon is, maar waar eventueel nog wel chemicaliën in kunnen zitten. In deze situatie durven wij het aan om hier een RO-installatie neer te zetten. Het risico dat de membranen snel dicht kunnen slaan en dat de druk snel kan oplopen is niet denkbeeldig. In een negatief scenario zou je de membranen snel moeten vervangen. Maar wij hebben testen uitgevoerd bij partners en daaruit bleek dat deze constellatie de beste oplossing is. Hier hebben we enkele stappen voor de spoelbaden geplaatst zodat onze membranen goed beschermd zijn. In deze installatie hebben ze een levensduur van zeven tot tien jaar.”

Marc Talens: “De spoelwaterbehandelingsinstallatie bestaat uit twee delen. Het ene deel reinigt het drinkwater tot bijna demiwater met een heel lage geleidbaarheid. Dit water wordt ingezet om de spoelbaden altijd op het gewenste niveau te houden, de kwantiteit. Het andere deel is erop gericht het alkalische en zure gehalte te reinigen en om water met een heel lage geleidbaarheid te krijgen. We zijn nu zover dat we de processen onder controle hebben en dat het spoelwater continu de gewenste zuiverheid heeft. Dit was de eerste stap. Verder hebben we de hoeveelheid afvalwater sterk teruggedrongen, maar dat water moeten we wel afvoeren naar een externe verwerker. We zijn van plan om volgend jaar te investeren in een waterzuiveringsinstallatie waardoor het watergebruik nog lager wordt en het te lozen afvalwater via het riool kan worden afgevoerd, de tweede stap dus. Nu is dat water daarvoor nog te zuur en te alkalisch. Het spoelwater wordt hergebruikt als demiwater, maar uiteindelijk houden we twintig procent afvalwater over. Dat moet omlaag.”

MEER INFORMATIE
https://gruenbeck.nl/toepassingen/spoelwaterbehandeling/