Jaap van Peperstraten

Bij stralen op rvs is er altijd het risico op vlekken, wolkjes en dergelijke. Soms leidt dit tot afkeur en moet je het opnieuw doen, maar vlekken in rvs krijg je er moeilijk uit. Vooral de voedingsmiddelenindustrie is heel kritisch op egale, vlekvrije oppervlakken van rvs met een lage ruwheid. Cees Kalfsvel van Kalfsvel Metaalcoating heeft een uitvinding gedaan waarmee gegarandeerd vlekvrij geglaspareld kan worden. Kern daarvan is de roterende insert die in de markt wordt gezet onder de naam Rotin®. Hoe werkt dat precies?

“De ontwikkeling van de Rotin heeft me wel behoorlijk wat tijd gekost, maar sinds het hier wordt toegepast, heb ik nooit meer werk teruggekregen wegens klachten. Het gaat om droogstralen. Wij behandelen vooral filters en zeven voor de voedingsmiddelenindustrie. Vlekken zijn niet mooi en soms moesten we het werk opnieuw doen. En wat de oppervlakteruwheid betreft: elk glasparelbedrijf kan met de Rotin makkelijk een Ra tussen de 0,2 en 0,6 micrometer halen. En iedere operator kan dat doen. Ongeveer een jaar geleden ben ik op zoek gegaan naar distributeurs voor het in de markt zetten van de Rotin. Ikzelf kan zoiets gewoon niet verkopen, daar heb je specialisten voor nodig. Toen ik bij Johan Brink van Holland Mineraal kwam, reageerde hij direct enthousiast. Hij geloofde er meteen in. Zij hebben nu het exclusieve verkooprecht wereldwijd en ik heb na de finale aanpassing het patent en octrooi op de Rotin. Inmiddels is bij mij het glasparelwerk met 300 procent gestegen. Vroeger had ik één operator op het glasparelen staan, nu drie.”

Hiermee worden de vruchten geplukt van een intensieve zoektocht naar een methode om rvs vlekvrij te glasparelen. Cees Kalfsvel: “Er wordt al 50 jaar gepraat over glasparelen, maar al die tijd is er geen innovatie geweest. Er is ook geen norm voor. Er is alleen maar de EHEDG-richtlijn, maar dat is geen onafhankelijke norm. Bovendien schrijft die richtlijn alleen maar voor dat de Ra onder de 0,8 micrometer moet zitten. Ik dacht: dat moet beter kunnen en ik ben onderzoek gaan doen. In de literatuur kom je dan uit bij het draaiende effect als methode voor een egaal en vlekvrij oppervlak. Dat kun je wel toepassen bij bijvoorbeeld hydroblasting, maar over droogstralen vind je niets. Er was geen tool die je gewoon voor je nozzle zet en die een draaiende functie heeft. Dat heeft te maken met slijtage en met de vraag: waar laat je het draaien? Ik heb simpelweg een lager gepakt, die in de slang gezet en binnen drie seconden liep die vast en kreeg ik ‘m nooit meer los.”

Cees Kalfsvel en Johan Brink met de Rotin in hun handen
Cees Kalfsvel en Johan Brink met de Rotin in hun handen

EFFECTIEF, MAAR SIMPEL
Hij vervolgt: “Toen ben ik dat concept van een roterende insert helemaal gaan uitdokteren. Er zijn diverse variabelen die in samenhang met elkaar goed moeten zijn. Je hebt een bepaalde breedte van de tool nodig, maar ook een bepaalde doorgang. De grootte van de gaten, het aantal daarvan en onder welke hoek die stralen; het is allemaal van belang. Diverse keren dacht ik dat ik de juiste samenstelling gevonden had en liet ik het hier testen door de operators. Maar als die niet zeggen dat het geweldig is, dan moet je terug maar de tekentafel. Soms had ik wel een goed resultaat, maar geen snelheid in het stralen. Het moest een effectief, maar simpel ding zijn dat je gewoon op je slang kunt zetten. Na veel pogingen en aanpassingen zonder het gewenste resultaat, zeiden mijn compagnon en ik: we doen het nog één keer. En wat bleek: die laatste aanpassing was de gouden greep; het werkte in één keer. Vervolgens zijn we die vinding gaan vervolmaken.”

De finale aanpassing was een kleine wijziging van de hoek van de gaten. Dat bleek het ei van Columbus te zijn. Het vervolmaken van de vinding hield onder meer in dat aan het gebruiksgemak nog gesleuteld moest worden. De klant wil immers gewoon de Rotin op de slang zetten en dan gaan stralen. Maar dat bleek iets te kort door de bocht. “In samenspraak met Holland Mineraal ben ik hiermee aan de slag gegaan. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van de houder. Je doet nu de houder op de slang, daarin doe je de Rotin die er precies in past met een mooi afdichtingsrubber en als je dan de goede nozzle erop zet, kun je rvs vlekvrij gaan glasparelen. De korrelgrootte van de glasparels is 40/70 en daarmee bereik je een Ra van 0,2 – 0,6 micrometer. Als je het vergelijkt met andere applicaties, zoals standaard glasparelen, keramisch stralen of elektrolytisch polijsten, springt het Rotin-principe eruit qua werkdruk, Ra, vlekvrij resultaat en gebruiksgemak. Hoewel de markt conservatief is, heeft Holland Mineraal louter tevreden klanten.”

Rotin in standaard en in mini-uitvoering
Rotin in standaard- en in mini-uitvoering

TOTAAL OVERDONDERD
Johan Brink van Holland Mineraal legt dat uit. “We hebben het Rotin-principe nu bij 30 klanten draaien en hebben 29 tevreden klanten. Bij die ene klant spelen enkele dingen die niets met het resultaat van de Rotin te maken hebben. Wij bouwen straalcabines en leveren straalmiddelen. Ongeveer 15 jaar geleden zijn wij gestart met het verder omlaagbrengen van de ruwheden bij onze klanten. Daartoe hebben we aanpassingen gedaan bij onze straal- en reinigingsinstallaties. Natuurlijk zijn er alternatieven voor de Rotin, zoals keramisch stralen en natstralen, maar die hebben zo hun beperkingen. Maar toen Cees met de Rotin kwam, waren we totaal overdonderd door het resultaat. Dat je op zo’n simpele wijze een superglad oppervlak kunt krijgen! Het past op ieder straalsysteem en iedere operator kan het. Wij zien de Rotin als de slagroom op het toetje en als één van de grootste veranderingen in de glasparelbranche van de laatste jaren.”

Cees Kalfsvel: “De Rotin kun je op iedere standaard ketel gebruiken, maar Holland Mineraal heeft in het proces van vervolmaking een ketel ontwikkeld, speciaal voor dit systeem. Wijzelf hebben onder meer de diameter van de gaten en de hoek heel precies afgesteld, zodat we de goede snelheid en landing van de korrels op het oppervlak krijgen. Klanten in de farmaceutische en in de voedingsmiddelenindustrie zijn dankbare afnemers, maar zij vormen toch niet de grootste markt. Die bestaat uit de standaard loonbedrijven die glasparelen, maar dat niet vlekvrij voor elkaar konden krijgen. Nu kunnen ze dat werk met de Rotin door iedere operator laten doen. Daarnaast hebben veel constructiebedrijven in rvs een straalkast om kleine onderdelen zelf te doen. Maar dan heb je gauw te maken met moeilijk bereikbare plekken. Daarvoor heb ik de laatste maanden een mini-Rotin ontwikkeld, die in iedere straalkast kan worden toegepast en waarmee je makkelijk binnenin de producten komt.”

Operator Urbiene toont de Rotin
Operator Urbiene toont de Rotin

PASSIVERING
Na het Rotin®-stralen is er geen andere oppervlaktebehandeling nodig, behalve zorgdragen voor de passivering van het materiaal. Door het glasparelen wordt ook de corrosiehuid verwijderd. Het blote rvs mag je dus niet met de blote handen aanpakken. De chroomoxidehuid is weer terug te krijgen door het materiaal 24 uur de tijd te geven voor de opname van vocht uit de lucht. Dan heb je weer een chroomoxidehuid (passiveerlaag) van 1 tot 3 micrometer dik waar vocht en zuurstof niet meer doorheen kunnen. Als je haast hebt en het regent, kun je – met dunne handschoentjes aan – het materiaal ook buiten in de regen zetten, waarna de chroomoxidehuid binnen één tot twee uur is hersteld, zo tipt Cees Kalfsvel.
Johan Brink: “Je hoeft niet de nieuwste straalcabine of straalinstallatie te hebben om tot zeer hoogwaardige resultaten te komen. Klanten aan wie we de afgelopen jaren grote glasparelcabines hebben verkocht, melden zich massaal voor de Rotin. We hebben het exclusieve verkooprecht daarvan en ons tot nu toe vooral op Nederland gericht. Maar onlangs hebben wij de eerste klant in het buitenland gekregen en we willen ons nu ook gaan richten op Europa en daarna wereldwijd gaan. We zetten het in de markt als het Rotin-straalprincipe.”

Glasparelstraler bij Kalfsvel
Glasparelstraler bij Kalfsvel