Jaap van Peperstraten

Het is alweer bijna zes jaar geleden dat in OT een artikel stond over het Sublimotion-proces. Maar deze techniek is stilletjes bezig met een gestage opmars. Eén van de bedrijven die het sinds medio vorig jaar toepast, is Galvaniseerbedrijf De Vries. Wat zijn de ervaringen en hoe meet je de gewenste reinigbaarheid?

“Ongeveer vijf jaar geleden maakte ik kennis met het Sublimotion-proces via een stand op een ION-dag. Sindsdien is dat in mijn achterhoofd blijven hangen”, zegt Robin de Vries van Galvaniseerbedrijf De Vries. “Wat wij al een tijd doen, is het beitsen van grote componenten van rvs om de voedselmachines heen, zoals bordessen. Maar de componenten die direct met voedsel in contact komen, hadden altijd een andere oppervlaktebehandeling, zoals polijsten of het Sublimotion-proces. Omdat wij de ambitie hadden om het rvs-werk te willen uitbreiden, ben ik eens naar de leverancier van de benodigde spullen voor het Sublimotion-proces gereisd in België. Dat bleek een goede match te zijn. Waarom zouden we het fijnere rvs-werk voor de voedselmachines ook niet gaan aanbieden en daarmee ons klantenportfolio verbreden? Helaas bleek vorig jaar de corona-crisis langer te duren dan we aanvankelijk dachten waardoor het moeilijk bleef om mogelijke klanten te bezoeken. Verder is het een redelijk nieuw proces, dus je hebt wat meer tijd nodig om de techniek bekend te maken bij klanten die er hun voordeel mee zouden kunnen doen.”

Dat alles neemt niet weg dat er nu zo’n 150 geïnteresseerde en potentiële klanten zijn. Hij noemt de vooruitzichten zeker goed. “De uitkomst die het proces levert, is in heel veel sectoren gewenst. Het gaat om alle markten waar hygiëne en de reinigbaarheid van het oppervlak een rol spelen. Denk aan de petrochemie, farmacie, semiconductors en voedingsmiddelenindustrie. Ook zijn er andere toepassingen en fabrikanten waarvoor dit een oplossing kan zijn, zoals bijvoorbeeld een fabrikant van industriële frituurpannen waar ik laatst contact mee had. Het gaat erom dat je met het Sublimotion-proces een bepaalde Ra-waarde en topografie van het oppervlak creëert die resulteren in een bepaalde ruwheid en reinigbaarheid.”

image 32

MICROSCHEURTJES
Hij vervolgt: “Sublimotion lijkt een beetje op shotpeening waarbij je met kleine kogeltjes het oppervlak dichtslaat. Op een gewone rvs-plaat zie je door de microscoop altijd microscheurtjes in het oppervlak. Dat zijn uitstekende plekken voor bacteriën om zich in te nestelen. Maar bijvoorbeeld de voedingsmiddelenindustrie wil dat juist helemaal niet. Met Sublimotion sla je de microscheurtjes dicht en krijg je bovendien een unieke topografie.”

Het proces resulteert in een oppervlakteruwheid van Ra <0,6 micrometer, echter wel binnen een specifieke oppervlaktetopografie en met een hydrofoob en corrosiebestendige oppervlak. De oppervlaktetopografie, en dus niet enkel de Ra-waarde, resulteert in de gewenste reinigbaarheid. De metingen die tot op heden in de markt worden verricht met het oog op reinigbaarheid, zijn voornamelijk gericht op de Ra-waarde en passiviteit. Dit terwijl er op de Ra-waarde het nodige valt aan te merken, zo realiseert Robin de Vries zich ook. “De Ra-waarde is een gemiddelde tussen de pieken en dalen en zegt iets, maar lang niet alles. Toch is het de meest gebruikte meeteenheid, omdat die redelijke makkelijk te meten is. Maar het is belangrijk om kritisch te zijn en ook andere meeteenheden te gebruiken, zoals de gemiddelde ruwdiepte Rz en Rmax.”

Totaal verschillende oppervlakken waarvan de verschillen in topografie zelfs met het blote oog zichtbaar zijn, kunnen exact dezelfde Ra-waarde hebben maar verschillende eigenschappen hebben, waaronder de reinigbaarheid, zie de afbeeldingen. “Ra-waarden moeten dus steeds in combinatie met andere ruwheidsparameters geïnterpreteerd worden. Reinigbaarheid is dus afhankelijk van de totale oppervlaktetopografie. Dat Sublimotion resulteert in de gewenste oppervlaktetopografie, is bevestigd door verschillende onafhankelijke wetenschappelijke onderzoeken en door EHEDG, de European Hygienic Engineering & Design Group. Die organisatie omschrijft het als een betrouwbaar proces voor toepassingen waar hygiëne erg belangrijk is.”

Wel en niet gesublimeerd
Wel en niet gesublimeerd

ONAFHANKELIJKE TESTEN
Het Sublimotion-proces is een handmatig oppervlaktereinigings- en conditioneringsproces waar wel enig vakmanschap bij komt kijken. Het is een doorontwikkelde straaltechniek waarbij verontreinigen als vetten, oliën en dergelijke worden verwijderd. Er wordt gestraald met een suspensie, bestaande uit inerte microkorrels (een soort poeder) gemengd met water in een bepaalde verhouding. De druk waarmee je straalt, kan geregeld worden op de machine, maar is eigenlijk steeds gelijk (tussen de 3 en 6 bar). Het gaat om een gesloten circuit waarbij het water wordt hergebruikt en door verschillende filtersystemen wordt gezuiverd, waardoor onder meer ijzerverontreiniging afkomstig van de behandelde onderdelen wordt afgescheiden.

Het is een non-chemisch proces en dus ontstaan er geen beitsvlekken (droogvlekken). Bij Sublimotion zijn volgens De Vries droogvlekken vrij makkelijk te voorkomen, mede doordat het proces resulteert in een hydrofoob oppervlak dat met perslucht wordt droog geblazen. Het proces stelt logischerwijs wel eisen aan de directe omgeving. Zo hoort de procesomgeving een non-ferro zone te zijn. Dus stalen platen en dergelijke zijn taboe om mogelijke contaminatie te voorkomen. “Het belangrijkste is dat het Sublimotion-proces resulteert in de gewenste eigenschappen van het oppervlak en gelukkig wordt dit door testen van onafhankelijke partijen bevestigd. Bedrijven die graag kennis willen maken met dit proces mogen gerust een proefstuk insturen.”

Sublimotion