Vrijwel alle bedrijven die vorig jaar geld hebben ontvangen uit de regeling Tegemoetkoming energiekosten (TEK), moeten dat geheel of gedeeltelijk terugbetalen. De TEK was bedoeld om energie-intensieve MKB-bedrijven te helpen, maar doordat de energieprijzen in 2023 daalden waren de uitbetaalde voorschotten hoger dan nodig.
De TEK-subsidie kon worden aangevraagd in de periode van 1 november 2022 tot en met 31 december 2023, en werd uitbetaald in de vorm van een voorschot. Ondernemingen die minimaal 7% van hun omzet kwijt zijn aan energie, kwamen in aanmerking. Boven een bepaalde drempelwaarde krijgen ze de helft van deze kosten vergoed, met een maximum subsidiebedrag van €160.000. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) maakte donderdagmiddag bekend dat ondernemers die gebruik hebben gemaakt van de regeling, vanaf begin april de definitieve subsidiebeschikkingen kunnen verwachten.
Bij het uitbetalen van de voorschotten is gerekend met energieprijzen en andere parameters die gebaseerd waren op de situatie van het najaar van 2022. De uiteindelijke modelprijzen, waarmee de definitieve subsidie berekend kan worden waar bedrijven met terugwerkende kracht recht op hebben, zijn eind februari vastgesteld. Sinds najaar 2022 zijn de gas- en elektriciteitsprijzen flink gedaald, waardoor de meeste bedrijven een hoger voorschot hebben gekregen dan ze in feite nodig hadden om hun energierekening te voldoen.
Terugbetalen.
In totaal moet daardoor 95% van de ondernemers die een voorschot hebben ontvangen, dit bedrag geheel of gedeeltelijk terugbetalen, stelt de RVO. Voor 26% geldt dat ze het volledige voorschotbedrag weer moeten terugstorten, 69% moet een deel terugbetalen. Bij slechts 2% wordt het definitieve subsidiebedrag gelijk aan het voorschot, en 1% van de aanvragers kreeg minder en mag rekenen op een nabetaling. Bij de resterende 2% was het voorschot wel te hoog, maar is het verschil minder dan €500 – in dat geval zal de vordering niet geïnd worden.
LEES OOK:
Door de dalende prijzen in 2023 zijn uiteindelijk ook minder aanvragen voor de TEK ingediend dan waar van tevoren op gerekend was. In plaats van de 57.000 aanvragen die bij openstelling verwacht werden, kwam de teller uit op 10.864. Veel bedrijven waren terughoudend met aanvragen, zo constateerde Energeia al in de zomer van 2023, omdat zij – naar nu blijkt met goede reden – vreesden dat ze later geld terug zouden moeten betalen.
Horeca, boeren en bakkers.
De meeste aanvragers – bijna vierduizend bedrijven – waren “eet- en drinkgelegenheden”. Daarnaast is de regeling veel gebruikt door MKB’ers in de sectoren sport en recreatie (1.624 aanvragen), landbouw (1.330) en detailhandel waaronder bakkers (585).
Café op de Beestenmarkt in Delft met terrasverwarmers in april 2023. Ruim een derde van alle TEK-aanvragen werd gedaan door eet- en drinkgelegenheden.
In totaal werd €156 mln aan voorschotten uitgekeerd – gemiddeld €19.000 per bedrijf. Na verrekening zal volgens de RVO zo’n €60 mln aan TEK-subsidie overeind blijven. Daarmee kost de regeling de overheid veel minder dan waar rekening mee werd gehouden toen de subsidie werd opgetuigd. Vooraf werden de uitgaven nog geraamd op €1,6 mrd tot €3,2 mrd. In de zomer van 2023 werd dit al aangepast naar €230 mln, en nu blijken de kosten dus eerder in de orde van €60 mln te liggen.
RVO zal voor bedrijven die een te hoog voorschot ontvingen “ruime terugbetalingsmogelijkheden” hanteren, stelt de uitvoeringsorganisatie. Zo wordt er geen rente gerekend, en MKB’ers kunnen regelingen aanvragen om het verschuldigde bedrag in twee of drie jaar terug te betalen. Als dat niet haalbaar is, kan in overleg met RVO naar een maatwerkoplossing gezocht worden. En wie minder dan €500 te veel heeft ontvangen, hoeft zoals gezegd helemaal niet terug te betalen.