Jaaroverzicht 2020 en vooruitblik 2021 Vereniging ION

In dit overzicht blikken wij terug op het verenigingsjaar 2020. Het jaar wat in het teken stond van COVID-19. Het jaar begon normaal, maar vanaf maart werd alles anders. Bedrijven kregen te maken met ongekende en onzekere situaties door alle maatregelingen die nodig waren om het virus te bestrijden. De bedrijven moesten operationeel blijven en de economie moest blijven draaien om het ‘doemscenario’, destijds voorspeld, te beperken. De steunpakketten van de overheid en inventiviteit van de bedrijven lijken ervoor gezorgd te hebben dat het voorspelde zwarte scenario vooralsnog geen werkelijkheid is geworden. Dat neemt niet weg dat wij allen ons realiseren dat wij er nog niet zijn, maar het geeft wel aan dat de industrie, waaronder de ION-lidbedrijven, goed bezig is.

In dit overzicht laten wij niet alleen zien wat wij allemaal gedaan hebben voor u, maar kijken ook vooruit. Wij hopen in 2021 elkaar weer (fysiek) te zien en te spreken, want dat werd erg gemist en is ons inziens ook nodig om een vereniging goed te laten functioneren.

Ondanks alle Corona-beperkingen is er in 2020 weer hard gewerkt aan de dossiers, die onlosmakelijk met de oppervlaktebehandeling/techniek te maken hebben.

In dit overzicht treft u een overzicht aan van de meest opvallende ontwikkelingen/uitkomsten binnen de branche en Vereniging ION.

Trajecten en Projecten (wet- en regelgeving, normen en werkgroepen) 

Regelgeving:
Het project Maatwerkaanpak Metaal (knellende regelgeving) is afgerond. Met het bevoegd gezag zijn er oplossingsrichtingen bepaald waarna in 2020 aan de oplossingen is gewerkt, bijv. SVHC-stoffen (verdere informatie; zie website). 
Op het gebied van uitvoerbaarheid van wetten en informatieverstrekkingen zijn stappen gemaakt en verbeteringen doorgevoerd. Met name de fouten uit de lijsten met grenswaarden en de tegenstrijdigheden in de lijsten zijn aangepakt.
Op het gebied van ‘aanpassingen van wetten’ bleek er sprake van politieke onwil/onmacht. Deze knelpunten zijn opnieuw onder de aandacht gebracht.

Normen:
Vereniging ION praat mee in de normcommissie en geeft zo een stem aan de leden die te maken hebben met normen. De actuele stand van zaken verschijnt regelmatig in het vakblad OT.
Met diverse organisaties wordt gekeken naar aanbestedingsrichtlijnen, (garantie)verwachtingen en kwaliteitskenmerken. Meerdere keren heeft Vereniging ION bemiddelt in garantieconflicten.

MJA3 convenant:
2020 was het laatste jaar dat er kon worden deelgenomen aan het MJA3-convenant. De nadruk komt nu te liggen op CO₂-reductie in plaats van energiebesparing. In 2020 is de basis gelegd voor een nieuw convenant. Echter, door onder andere de complexiteit van de materie zal het nieuwe convenant niet aansluiten op het MJA3-convenant. Hierdoor vallen alle bedrijven onder de EED. Wel wordt ervoor gezorgd dat de inspanningen die onder de EED uitgevoerd moeten worden, ook bruikbaar zijn voor het nieuwe convenant, dat naar verwachting op 1 januari 2022 zal ingaan.

Veilige Werkwijzen:
Het project Veilige Werkwijzen werd nagenoeg afgerond. Er is veel inzicht verkregen over de veiligheidsmaatregelen die de branche neemt om veilig met SVHC-stoffen te kunnen werken. De metingen die gedaan zijn geven de doelmatigheid van de veiligheidsmaatregelen aan.
De PR over dit project was zeer divers.
Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat wordt het e-book ook in het Engels vertaald. Hier is mee gestart.
De checklist Inspectie SZW blijkt effectief en is al vaak aangevraagd. Vereniging ION wordt regelmatig ingeschakeld bij inspecties om zijn leden bij te staan.
Vereniging ION is lid van Veiligheid Voorop, een samenwerkingsverband van chemische bedrijfstakken die werkt aan het gemeenschappelijke doel; veiligheid voor medewerkers en de omgeving.

Corrosie onder Isolatie (CUI):
Het eindrapport hiervan is in februari verschenen. Het slotevent is in maart online gegeven.
Vereniging ION was voorzitter van de subgroep Coatings. De andere subgroepen waren NDO (Niet Destructief Onderzoek) en Asset Management Systemen. De uitkomsten zullen ook gebruikt worden voor de herziening van de ISO55000 door het EFC (European Federation of Corrosion). Vanuit de Topsectoren is de Safety Delta Nederland (SDN) opgericht. Het doel van de SDN is om in 2030 de meest veilige chemische sector van de wereld te hebben. Door deze doelstelling wordt de oppervlaktebehandelende branche ook geraakt. De SDN zal rusten op 3 pijlers. Te weten:

• Cultuur en menselijk gedrag.
• Lekdetectie.
• Veroudering van installaties, waaronder corrosie onder isolatie.

In 2020 is Vereniging ION, mede vanuit het belang van Stichting Innovat.ION, lid geworden van de EFC (European Federation of Corrosion).

REACH (verordening) / CETS, Cii en Orgalime:
Op EU-niveau zijn onder andere de stoffen Nikkel, Zilver, Kobalt en TiO₂ in behandeling. Inmiddels zijn er een aantal aan toegevoegd, waaronder PFAS en isocyanaten. CETS (Europese koepelorganisatie oppervlaktetechnologie) is hierin actief, samen met relevante materiaal instituten. 
Met Orgalime Task Force Substances (Europese koepelorganisatie maakindustrie) worden niet alleen de wetgeving rond stoffen aangepakt, maar bijvoorbeeld ook de afval verordening (Waste Directive).
Cii (Cross Industry Initiative) is een samenwerkingsverband dat bestaat uit 60 deelnemers. Het is een dwarsdoorsnede van de industrie en actief op het gebied van beschikbaarheid van materialen. Uiteraard is Vereniging ION hier ook deelnemer in.

Chroom-6 autorisatie:
Chroom-6 is het eerste grote stoffendossier dat tot een autorisatie komt. Het is dus niet alleen een stoffendossier, maar ook een leertraject. Vereniging ION ontwikkelt zich tot een expertisecentrum op het gebied van Chroom-6 met als gevolg; een zichtbare rol voor Vereniging ION bij bedrijven die met CMR-stoffen werken. Wij gaan hiermee door in 2021.

In 2020 is het autorisatiebesluit chroomtrioxide genomen. Het besluit is echter nog niet gepubliceerd. De tussentijdse rapportages zijn via de website en via de nieuwsbrieven en het vakblad OT gecommuniceerd.

De Omgevingswet:
De (nieuwe) Omgevingswet is opnieuw uitgesteld en wordt nu op 1 januari 2022 verwacht. Vereniging ION is samen met nog 12 brancheverenigingen, onder aanvoering van het VNO/NCW – MKB Nederland, bezig met het (mkb)bedrijfsbestendig maken van deze nieuwe wet. Ook wordt gewerkt aan een overgangsrecht wat niet teveel administratieve belasting geeft of een (te grote) inperking betekent voor de huidige rechten van bedrijven.

Tool 'Metaal en Milieu':
Deze tool is in 2020 voor de laatste keer aangeboden. De wetswijzigingen die in 2021 plaatsvinden worden nog wel kenbaar gemaakt via lijsten op de website en in het vakblad OT. De bijdrage hiervoor wordt in 2021 niet meer in rekening gebracht bij de ION-leden.

Besprekingen zijn gaande om hier een goede vervanging voor te vinden. In 2021 zullen we naar verwachting een opvolging hiervan gaan aanbieden die vervolgens zal worden ingevoerd als de nieuwe Omgevingswet haar intrede zal doen. 

Helpdesk ION:
Deze wordt (naast de ‘routinematige’) elke maand met meerdere onderzoekvragen benaderd. Uitkomsten van deze vragen worden geanonimiseerd toegevoegd aan de website onder FAQ.

Overige:
Het blijkt dat bij het toenemen van gerecycled materiaal in het substraat, het coaten lastiger wordt. Zowel op nationaal, alsook op internationaal niveau zijn er initiatieven die deze problematiek in kaart moeten brengen en oplossingen moeten aandragen. Vereniging ION maakt deel uit van een aantal van die initiatieven.

Afvalwater wordt een steeds belangrijker thema. Vereniging ION heeft zich aangesloten bij het Oostzee collectief. Dit collectief, met als voorzitterschap Zweden, is door het IPPC-bureau aangewezen als kartrekker voor de actualisering. Door het actieve waterbeleid in de landen, die vóór Nederland aan de rivieren liggen, wordt de waterstand in de rivieren steeds lager. Dit heeft invloed op de lozingsgrenzen van bedrijven en de RWZI’s. Ook de ION-achterban heeft hier dus mee te maken. Vandaar dat Vereniging ION actief bezig is met deze problematiek, waarbij o.a. gewerkt wordt aan de BREF’s.

Organisatie Vereniging ION

Bestuur:
Op 31 december 2019 hebben we na 2 periodes van 3 jaar afscheid genomen van de voorzitter, drs. Rik van Thiel. Marijke de Vries is gevraagd als interim-voorzitter de taken op zich te nemen.

Vanwege het feit dat Vereniging ION ruim 6 jaar onderweg is, heeft het bestuur besloten om de oorspronkelijke doelstellingen en verwachtingen tegen het licht te houden. Deze herijking heeft geleid tot het opstellen van nieuwe statuten en daaruit voortvloeiend een aanpassing van het huishoudelijk reglement. Laatst genoemde zal in 2021 voorgelegd worden in de Algemene Ledenvergadering aan de leden en naar verwachting zal dan ook de nieuwe voorzitter voorgedragen worden.

Bureau:
In 2020 hebben Santino Scherpenborg en Milena Lo Bue het bureau verlaten, en is Hans Bosveld met pensioen gegaan. Vanwege de onzekerheid ten aanzien van de economische ontwikkelingen, bezoekmogelijkheden bij bedrijven en het wegvallen van een deel van de cursussen zijn de eerste 2 functies niet direct ingevuld. Inmiddels kan gemeld worden dat Gertjan van de Braak per 1 november 2020 in dienst is getreden als relatiemanager, en komt per 1 januari 2021 Milena Lo Bue weer terug als opleidingscoördinator. Voorlopig blijft Hans Bosveld het bureau ondersteunen op het gebied van de normen.

Vanwege de pensionering van Jacques Schreuder (opleidingscoördinator/sectorsecretaris) per 1 september 2021 en het definitief stoppen van Hans Bosveld in april 2021, wordt gezocht naar een opvolging voor de functies van beide heren.

Opleidingen/cursussen:
De opleidingen zijn in Educat.ION apart gezet om de kwaliteit te borgen. De praktijk wijst uit dat het geven van cursussen op locatie niet (meer) voldoende is en/of aansluit op de huidige wensen van de werknemers bij de lidbedrijven. Daarom is Vereniging ION gestart in 2019 met het ontwikkelen van blended learning. In 2020 zijn wij begonnen met de omzetting naar een e-learningtool. De contactmomenten met docent en praktijkscholing blijft uiteraard bestaan. Echter, blijkt het ‘virtual spraying and blasting’ een heel goed alternatief.

De behoefte aan scholing is gelukkig nog steeds groot, maar in 2020 is de omzet hierin fors achter gebleven door het niet kunnen geven van cursussen.

Zoals u weet is in het VMBO-onderwijs het vak “oppervlaktetechnologie” allang niet meer terug te vinden. Vereniging ION was zich hiervan bewust en heeft hier volop ingezet om dit terug te krijgen in het reguliere (VMBO) onderwijs en met succes. In het VMBO is oppervlaktetechnologie weer opgenomen in het curriculum BWI (bouwen, wonen, interieur). Daarnaast is een aanzet gemaakt tot een samenwerking met Litop om een BBL te starten met oppervlaktetechnologie als keuzedeel. In 2021 zullen de eerste cursisten gaan deelnemen. Ook lopen er projecten om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden voor de branche. In 2021 zullen wij dezeactiviteiten uiteraard voortzetten.

Wat gaan wij nog meer doen op het gebied van cursussen? Er wordt gekeken naar de mogelijkheid om een BHV-plus cursus te ontwikkelen. Dit houdt in dat naast de gangbare modules binnen een BHV-cursus een module, werken met “gevaarlijke” stoffen, geïmplementeerd kan worden. Daarnaast gaan wij ons bezig houden met het ontwikkelen van “masterclasses”. De kennis die hierin verstrekt gaat worden, zal met name bedoeld zijn voor mensen die niet direct uit de branche komen, maar wel direct samenwerken met de bedrijven uit de branche.

Communicatie:
Het communicatieplan is geïmplementeerd en loopt over het algemeen goed. Ook de ontwikkelingen van het vakblad OT en Informat.ION (digitale nieuwsbrief) lopen conform verwachting. De losse advertentieverkoop is in 2020 achter gebleven ten opzichte van de verwachtingen. De opzet van de thema’s slaat aan en de waardering voor het blad is goed. De QR-codes worden steeds meer gebruikt.

Belangrijke onderwerpen die vaker terugkwamen waren:

• De relevantie van de oppervlaktebehandelende branche voor de maakindustrie.
• Opleidingen.
• Het nut van kwaliteitslabels.
• “Gevaarlijke” stoffen en hun toepassing.
• Best practises.

Young Surface:
Young Surface is een groep jonge ondernemers binnen Vereniging ION die in 2019 is ontstaan. Inmiddels heeft het zijn bestaansrecht bewezen en het is een welkome aanvulling voor Vereniging ION. De groep; Young Surface is in 2020 vastgelegd in de statuten.
De bijeenkomsten die in 2020 voor Young Surface georganiseerd waren, zijn ook niet doorgegaan door de Corona-beperkingen. In 2021 zullen er nieuwe initiatieven ontplooid worden.

Evenementen:
Welke evenementen hebben er plaatsgevonden in 2020? Zoals al eerder aangegeven zijn er een aantal evenementen niet doorgegaan in 2020 in verband met de Corona-beperkingen en zijn deze voor zover mogelijk online gehouden.

5 februari 2020 Nieuwjaarsreceptie in combinatie met de Algemene Ledenvergadering, workshop “Veilig werken met SVHC-/CMR-stoffen” en de presentatie van het e-Book aan dhr. Gohdar Massom.

De traditionele netwerkborrel met toeleveranciers is vanwege de lockdown afgelast.

De Materials+Eurofinish+Surface was in eerste instantie geïnitieerd door het Microcentrum en VOM België. Doordat wij vonden dat hierin Vereniging ION niet kon ontbreken, is er overleg geweest met beide partijen. Het resultaat hiervan was dat Vereniging ION het congresprogramma zou gaan verzorgen. Dit event, wat plaats zou vinden in juni 2020 te Veldhoven, is ook helaas niet doorgegaan. Als alternatief zijn er 2 web-events gegeven van elk 2 uur.

15 juni 2020 een extra Algemene Ledenvergadering vanwege de aanpassingen van de statuten. Deze is online gehouden.

16 september 2020 Online themabijeenkomst “afval in de oppervlaktebehandelende industrie” gehouden.

11 november 2020 Dag voor de Ondernemer georganiseerd, online. Onderwerpen waren o.a. nieuwe leverings- en betalingsvoorwaarden, wijzigingen in deenergiewetgeving, innovatiekansen voor de branche en transportveiligheid. Ook was de aftrap van de ION Borghardt Award editie 2021. De Award wordt deze editie gemaakt door beeldend kunstenaar Kees Weimer.

Op 9 december 2020 is de online versie van de Stoffendag georganiseerd.

Wat gaan wij doen in 2021?

Dit jaar moeten wij nog steeds rekening houden met ontwikkelingen omtrent COVID-19 en de beperkingen die daaruit voortvloeien. Maar dat neemt niet weg dat wij alvast bijeenkomsten aan het voorbereiden zijn, zodat wij er klaar voor zijn, mocht de situatie positief uitpakken. Niet alle data staan vast, maar wel de maand waarin het plaats zal vinden. Belangrijk dus om de nieuwsbrieven/agenda van Vereniging ION te blijven volgen.

• Op 3 februari, in het kader van de Week van de Circulaire Economie wordt de Nieuwjaarsbijeenkomst gehouden bij gastbedrijf HTC. (Inmiddels is bekend dat deze helaas weer online gehouden moet worden).
• In maart wordt een Algemene Ledenvergadering voorzien waarin onder andere de statuten, het huishoudelijk reglement en de financiële verslaglegging 2020 aan de leden wordt voorgelegd. Ook zal de begroting 2021 worden gepresenteerd.
• In april wordt er een bijeenkomst georganiseerd rond de ION leverings- en betalingsvoorwaarden en garantievoorwaarden aan de hand van een claimcasus.
• Op 26 en 27 mei zal de Materials+Eurofinish+Surface, in samenwerking met het Microcentrum/VOM België/Vereniging ION, plaatsvinden. Door op voorhand rekening te houden met de “1,5 meter afstand” wordt deze gehouden in de Brabanthallen, hal 7, in Den Bosch.
• In juni wordt een bijeenkomst gehouden in de vorm van een ‘netwerkborrel’ met een spreker over het onderwerp Energietransitie.
• In september zullen we een try-out organiseren van de BHV-plus training.
• In het laatste kwartaal gaan wij de ontwikkelingen wet/regelgeving in het kader van de introductie van de Omgevingswet aan u toelichten.
• In oktober wordt er een bijeenkomst met OnderhoudNL en de SVMB georganiseerd.
• Op 3 november de ION Dag van de Ondernemer.
• Op 4 december de Stoffendag.

Vereniging Qual.ION

Met Vereniging Qual.ION (General Licensee voor Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod) zijn in de ontwikkeling van de kwaliteitsborging toch wel stappen gemaakt. Helaas waren alle vergaderingen online. Dit geeft veel ruis en grote verstoringen in de agenda. Uiteindelijk is alles toch nog redelijk doorgezet.

In het bestuur is Eddy Henderickx (Qualicoat) afgetreden vanwege een andere functie binnen zijn bedrijf. Harmen IJdema neemt zijn taak over. Lester Claassens zal namens Nederland als TC-er Qualicoat gaan optreden. 

Ook de verplichte updatemiddag is online georganiseerd.

Het project Kleur van Qualanod Nederland wordt mede gefinancierd door Qualanod Zurich.

Stichting Innovat.ION

Door dhr. Arjan de Bruin.

In 2020 nestelde Stichting Innovat.ION zich als platform voor open innovatie verder in het verenigingsleven van onze brancheorganisatie. Leden die zich niet volledig tot eigen onderzoek beperken wisselen innovatieve ideeën met anderen uit. Men combineert elkaars kennis voor zowel de ontwikkeling als het op de markt brengen van nieuwe technologieën en producten. Innovat.ION en Vereniging ION zijn in en met uiteenlopende netwerken verweven waarbij de focus ligt op:

• Energie en milieu waar onder implementatie van REACH.
• Circulaire Economie.
• Digitalisering van de productie (Smart Industrie).
• Optimalisatie van de toeleveringsketen.

Innovat.ION moedigt leden van de vereniging aan om, individueel of gezamenlijk, het gesprek aan te gaan over de behoefte aan kennis en ontwikkeling. Op basis van die innovatiebehoefte gaat Innovat.ION aan het werk. Daarnaast werden in 2020 op initiatief van Innovat.ION een aantal projecten en werkgroepen opgestart waarbij bedrijven zich aan kunnen sluiten, zoals:

• Surface Platform: aanpak (mogelijke) vervanging Chroom-6: In een samenwerkingsverband met circa 150 ondernemingen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Er worden plannen gemaakt en onderzoeken uitgevoerd om Chroomtrioxide te vervangen waar dat mogelijk is.
• Aerosolsensoren: in samenwerking met het Institut für Energie- und Umwelttechnik (IUTA) in Duisburg (D) voeren we een haalbaarheidsproject uit naar online-beheersing van aerosolen. Door continu emissie- en blootstellingsgrenswaarden te monitoren wordt inzicht verkregen in situaties waarbij gezondheidsrisico’s optreden in het galvano-proces.  Dit inzicht zal gebruikt worden om de noodzakelijke Reach-autorisaties te onderbouwen.
• Green EYE (Erasmus Young Entrepreneurs): een grensoverschrijdend uitwisselingsprogramma dat nieuwe en aspirant ondernemers de kans biedt om te leren van ervaren ondernemers.
• Scalibur: een Europees onderzoeksproject waarin afvalbeheerbedrijven, technologieontwikkelaars en onderzoeksorganisaties en lokale overheden innovatieve oplossingen demonstreren waarbij stedelijk voedselafval en rioolslib wordt omgezet in producten met een hoge toegevoegde waarde.
• 3D Printen: applicaties naar de markt; ondersteuning om de mogelijkheden van 3D printen in combinatie met post-processing (coating) te introduceren op de markt.

Financieel staat Innovat.ION op eigen benen, terwijl er gebruik wordt gemaakt van de faciliteiten van Vereniging ION. Innovat.ION diende een aanvraag in om namens de topsector HTSM te fungeren als innovatiemakelaar. Als de aanvraag wordt gehonoreerd kunnen ondernemingen tegen zeer aantrekkelijke financiële condities gebruik maken van innovatie-advies diensten zoals:

• Innovatie van producten, processen of diensten.
• Het verlenen van technologische bijstand.
• Diensten voor het overdragen van technologie.

Namens het bestuur,
Voorzitter a.i.

Marijke de Vries

Nieuwegein: 12-01-2021