Het heeft een tijd geduurd, maar dit voorjaar is toch voor het eerst de vernieuwde cursus Afvalwaterbehandeling en zuiveringstechnieken gegeven. Waarom is die cursus niet eerder gegeven en hoe kijken de deelnemers erop terug? Wat hebben ze geleerd en hoe kijkt de docent erop terug? Tijd voor een telefonische rondgang.



De docent van de cursus was Sicco Hilarius, in het dagelijks leven verkoopmanager bij EnviroChemie. Op de vraag waarom de cursus zo lang niet is gegeven, hoeft hij niet lang na te denken. “Het cursusboek heeft een afschrikwekkende werking. Het boek bevat wat mij betreft veel te veel chemie en ook nog eens veel te moeilijke chemie voor de doelgroep. Een laborant bij een galvanisch bedrijf moet dat niveau hebben, maar niet de mensen in de bedrijven die de afvalwaterzuivering in de gaten moeten houden. Zij zijn veel meer gebaat bij een basiscursus afvalwaterzuivering dat erg op de praktijk is gericht. Zo heb ik ook de cursus gegeven: door zelf sheets te maken waar ze in de praktijk wat aan hebben. Het cursusboek is niet alleen te moeilijk, maar ook erg verouderd.”



Hilarius heeft ongeveer 300 afvalwaterzuiveringsinstallaties staan in de Benelux, zowel bij galvano- als bij poedercoatbedrijven. Die installaties worden in de regel in de gaten gehouden door medewerkers die een andere hoofdtaak hebben. Vandaar dat ze daarvoor vaak niet opgeleid zijn en vaak ook nauwelijks weten hoe die installaties nou feitelijk werken. En dat is jammer, omdat er daardoor regelmatig en onbewust verkeerde keuzes gemaakt kunnen worden, gelet op het rendement van de installatie en de exploitatiekosten.

BASISCURSUS

Hilarius: “Ik leg uit welke zuiveringstechnieken er zijn en wanneer die het best werken gelet op het type water en de aanwezige concentratie. Ook leg ik uit waarom een bepaalde zuiveringstechniek staat opgesteld in hun bedrijf en hoe die werkt. En wat er gebeurt als ik bijvoorbeeld ijzerchloride toevoeg en als het gaat om neutraliseren, waarom ik naar een pH van 8,5 moet neutraliseren in plaats van zeven, wat neutraal is. Ook ga ik in op lozingsnormen en wat je kunt doen als die strenger worden. En ik behandel ionenwisselaars: hoe werken die, waarom werken die zo en hoe kun je die regenereren? Hetzelfde geldt voor een kation- en een anionfilter. Het gaat dus echt om een basiscursusafvalwaterzuivering. De cursisten hoeven bij mij echt geen ingewikkelde berekeningen te maken, want dat hebben ze in hun praktijk niet nodig.”



Hij wijst erop dat de cursisten door de cursus ook minder afhankelijk worden van externe kennis. Dus wanneer de installatie bijvoorbeeld veel chemicaliën verbruikt, moeten zij niet van de chemicaliënleverancier verwachten dat hij hen daarop wijst. Hij benadrukt dat het zeer raadzaam is om het cursusboek te actualiseren en af te stemmen op de doelgroep, maar iszich er zeer van bewust dat dat enorm veel werk is. “Maar dit zou de acceptatie van de cursus wel enorm helpen.”

SUPERINTERESSANT

Voor de cursus hadden zich acht mensen aangemeld. De cursus duurde 24 uur verdeeld over vier lesdagen van zes uur. Er is nu voor deze vorm gekozen, maar wat Hilarius betreft gaat dat geen gewoonte worden, want hij kan niet zomaar iedere keer vrij nemen om les te geven. Wel heeft hij voor het examen enkele vragen en de daarbij behorende antwoorden opgesteld. De vraag is nu hoe de deelnemers de cursus hebben ervaren. . We vroegen het aan twee cursisten. Jimmy Mattheijsen werkt bij Jacobs NCI en is blij dat hij de cursus afvalwaterbehandeling gevolgd heeft. “Voorheen was ik bakker, maar ik ben wel technisch aangelegd en het interesseert me ook heel erg. Hier werk je met stoffen die niet zomaar geloosd mogen worden en daarom is het noodzakelijk dat je weet waar je mee bezig bent. Het zijn vaak ook gevaarlijke stoffen. Ik ben de cursus gaan doen, omdat twee collega’s tegen de pensioengerechtigde leeftijd aanzitten en aan mij is gevraagd of ik hun taken wil overnemen. De ene collega bedient de galvanische automaten en de ander de waterzuivering en is het eerste aanspreekpunt bij technische problemen. Al die taken vind ik superinteressant.”

EXAMEN

Hij vervolgt: “Ik wist altijd wel dat het afvalwater verontreinigd was, vooral met zware metalen, maar ik had geen flauw idee hoe je die eruit kunt halen. Dat is nu allemaal een stuk duidelijker geworden. Nu ik deze cursus gevolgd heb, denk ik dat ik de waterzuivering goed kan beheren en zonder zorgen goed water in de riolering kan laten lopen. Daarnaast heb ik ook meer inzicht gekregen in de mogelijkheden van onze zuiveringsinstallatie en wat voor andere installaties er verder nog bestaan. Onze installatie is ongeveer 25 jaar oud en functioneert nog prima, maar er zijn momenteel installaties die veel kleiner, compacter en energie- en chemieefficiënter zijn. Als er bij ons nagedacht gaat worden over een nieuwe installatie kan ik daarover ook een beetje meepraten met de leverancier van zo’n installatie. Ik vond het examen interessant, vooral de vijf open vragen waarin je gevraagd werd om een waterzuiveringsinstallatie te ontwerpen voor een bepaalde bedrijfssituatie.” Arjan van den Oosterkamp houdt al acht jaar bij Hegin Metal Finishing een oogje in het zeil bij de waterzuivering. “Mijn hoofdtaak is het bijhouden van de waterzuivering en daarnaast hou ik twee productielijnen draaiende. In de praktijk van de waterzuivering loop je wel eens tegen vragen aan waarop je geen antwoord krijgt. Toen deze cursus aan mij werd voorgesteld, zag ik dat als een goede mogelijkheid om daar wel antwoord op te krijgen. Nu heb ik iets meer duidelijkheid over wat er in de zuivering gebeurt en wat ik in bepaalde situaties kan doen. Ik heb nu meer theoretische handvatten die ik kan gebruiken. De open vragen van het examen vond ik wat moeilijker dan gedacht. Ik ben niet iemand die waterzuivering ontwerpt en daarover adviseert. Ik ben alleen maar iemand die ermee werkt.”