Op de werkvloer zijn we gewend van alles en nog wat te meten met het oog op de gewenste kwaliteit van de producten, de bescherming van de medewerkers en de vermindering van bedrijfsrisico’s. Grote kans dat we in onze branche een bepaalde problematiek over het hoofd zien: stof. In welk oppervlaktebehandelend bedrijf wordt er systematisch stof gemeten en is er beleid om de stofconcentraties beneden een bepaalde waarde te houden? Vingers opsteken graag.
In menig oppervlaktebehandelend bedrijf is stof geen gespreksonderwerp, terwijl we het wel vaak ruiken en/of zien. Is hier sprake van een blinde vlek? In een groot aantal bedrijven en bedrijfstakken is stof een dagelijks probleem. Denk aan staalproductiebedrijven, de voedingsmiddelenindustrie, zaadveredelingsbedrijven, houtindustrie, kledingindustrie, suikerfabrieken, onderzoeksinstellingen, intensieve veehouderijen, cementfabrieken, chemische fabrieken, farmaceutische bedrijven enzovoorts. In die bedrijven zijn er structurele maatregelen genomen om de stofproblematiek aan te pakken. Hoe zit dat bij ons?
In onze branche is het meten van stof op drie gebieden heel belangrijk: - gezondheidsbescherming van de medewerkers - voorkomen van stofexplosies - vermindering van stof op de geproduceerde producten.
In onze branche ontstaat stof op de werkvloer door typische werkzaamheden zoals poedercoaten, spuiten en stralen, maar ook door algemene bedrijfsactiviteiten zoals het openen van verpakkingen, rijdende heftrucks, draaiende machines, lasrook enzovoorts. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft wettelijk beleid geformuleerd over de blootstelling aan stof op de werkvloer. Algemeen geldt dat blootstelling zoveel mogelijk voorkomen moet worden, werknemers voorgelicht moeten worden en dat passende maatregelen worden genomen.
AANPAK
De vraag is nu hoe de branche hier in de praktijk mee omgaat. Feit is dat we in veel gevallen niet weten hoe het staat met de stofconcentraties op de werkvloer omdat er niet gemeten wordt. En er wordt niet gemeten omdat we stof als iets vanzelfsprekends ervaren en niemand vraagt naar de stofconcentraties, zelfs de inspecteur niet. Toch zou je je mogen afvragen of deze houding terecht is. Willen we de stofconcentratie wel weten? Doordat er niet gemeten wordt, kan niemand zeggen hoe groot of klein het probleem is. Probleem is dat men stofexplosiegevaar niet als een urgent probleem ervaart, terwijl eventuele blootstellingsschade bij werknemers pas na vele jaren merkbaar wordt. Wie zegt dat er over twintig jaar geen schadeclaims komen, omdat de werkgever niet heeft gemeten terwijl hij had kunnen weten dat gezondheidsrisico’s niet helemaal uit te sluiten zijn? Een eerste logische stap is de stofconcentratie te gaan meten op de werkvloer. Er zijn apparaten beschikbaar die op basis van vooraf ingestelde waarden continu de stofconcentratie meten. De Dumo bijvoorbeeld van het Finse bedrijf Sintrol heeft een alertfunctie en een alarmfunctie waaraan (automatisch) maatregelen kunnen worden gekoppeld, zoals meer ventilatie, verhoging van de afzuigcapaciteit of een stofmasker opzetten. Ook is het bruikbaar om het aantal stofdeeltjes op de eindproducten te verminderen.