De energieprijzen zijn de afgelopen tijd extreem gestegen. Wat ze op de langere termijn gaan doen is onzeker. Als het om gas gaat, hangt dat onder andere af van de ontwikkelingen in Oekraïne en de relatie van Europa met Rusland. Als het om elektriciteit gaat, hangt het af van de snelheid waarmee nieuwe energiebronnen ontwikkeld kunnen worden, de snelheid waarmee het elektriciteitsnet versterkt kan worden en van politieke keuzes zoals het wel of niet toepassen van kernenergie.

Vereniging ION krijgt veel vragen van leden over hoe hiermee om te gaan. Daarom een overzicht.

De ambitie van het nieuwe kabinet is groot. Nederland wilt op het gebied van het bereiken van de klimaatdoelen een koploper in Europa zijn. In 2050 moet Nederland CO₂-neutraal zijn. De tussendoelen zijn:

• In 2030 moet de uitstoot van CO₂ met 55% verlaagd zijn. Nederland zet in op een reductie van 60% in 2030.
• De reductie in 2035 moet 70% zijn.
• De reductie in 2040 moet 80% zijn.

Het kabinet zet daarom in op een groene industriepolitiek. Energie gaat voor de Nederlandse ondernemer van bijzaak naar hoofdzaak.

Uit het Belastingsplan komen de volgende zaken:

• Er komt een klimaatfonds van € 35 miljard.
• De energiebelasting op gas zal worden verhoogd.
• De Opslag Duurzame Energie (ODE) op elektra wordt verlaagd.
• De belastingen worden minder degressief.
• De CO₂-belasting wordt verhoogd.
• Vrijstelling energiebelasting metallurgische industrie verdwijnt.

Uiteraard heeft Vereniging ION via diverse kanalen contact met de Overheid over het dempen van de abrupte stijgingen van de energietarieven. Met name wordt een effect van het (tijdelijk) verlagen van de energiebelasting verwacht. Echter, dat zal slechts een korte termijn deeloplossing zijn.

Daarnaast kunt u als ondernemer het heft in eigen handen nemen door zowel op korte termijn, alsook op lange(re) termijn te komen tot een lagere energierekening. In het vakblad Oppervlaktetechnieken zult u regelmatig artikelen over energie-efficiëntiemaatregelen en energie-inkoopmogelijkheden aantreffen.

Ook is het goed om in ieder geval een noodscenario te hebben. Wat gaat u doen als de energieprijzen nog eens met een factor 2 of 3 stijgen. In 2017 heeft Vereniging ION al eens aan een pilotproject meegedaan om na te gaan of we aanbod-gestuurd kunnen worden in plaats van vraag-gestuurd. Dat is de bedrijfsactiviteiten afschakelen bij (te) hoge tarieven. Dit bleek afhankelijk te zijn van het soort oppervlaktebehandelingsbedrijf dat u voert, meestal maar slechts beperkt mogelijk. Maar tot 15 minuten is (gedeeltelijke) afschakeling als peak shaving in een aantal gevallen wel degelijk mogelijk.

Voor uw informatie, in de loop van het jaar wordt door de RVO ook de nieuwe erkende maatregelenlijst uitgegeven (onderdeel van het Activiteitenbesluit). Dat zijn de besparingsmaatregelen die u verplicht moet uitvoeren, omdat ze een terugverdientijd hebben die kleiner is dan 5 jaar. Het opstellen van een Roadmap voor uw bedrijf kan heel verhelderend zijn.

Uiteraard kunt u ook zorgen dat de energiebehoefte van uw bedrijf minder wordt door energiebesparende maatregelen. We zetten wat ideeën van energie-experts op een rijtje. Kijk naar de besparingsmaatregelen die een korte terugverdientijd hebben.

Gebouw:

• Isolatie van de schil.
• Zorgen voor automatische afschakeling van licht en warmte, indien een ruimte niet gebruikt wordt.
• Warm tapwater decentraal beschikbaar maken.
• Buitenverlichting overdag afschakelen of korter aanlaten bij nacht (sensor).
• Ramen/deuren dicht (wel zorgen voor voldoende verse lucht).
• Toepassen van warmtepompen ten behoeve van verwarming en koeling.

Faciliteiten:

• Perslucht (lekverliezen en toerenregeling).
• Pompen (toerenregeling in plaats van kleppen).
• Proceswater (hergebruik).
• LED-verlichting toepassen.
• Metingen op deelgebieden aanbrengen (weet wat de grote verbruikers zijn).
• Afschakelen wat buiten de productietijden in nul-last draait.
• Restwarmte terugwinnen uit retourlucht bij luchtafzuiginstallaties.

Proces:

• Procesbaden (isoleren en afdekken).
• Indien mogelijk het toepassen van materialen die minder energie verlangen (bijvoorbeeld low-bake poeders en chemicaliën die op lagere temperaturen werken).  
• Efficiëntere procesapparatuur toepassen (hoog rendementsmotoren).
• Luchtstromen (afzuiginstallaties) goed inregelen.

Voor de wat langere termijn kan gedacht worden aan:

• Het naar voren halen van reeds geplande investeringen. Zeker als die investeringen later toch gedaan moeten worden in het kader van de erkende maatregelen.
• Sorteer voor op subsidieregelingen die eraan komen.
• Kijk naar eigen opwek (zon en wind, maar ook naar hergebruik restwarmte van buren).
• Samen met de buren een energieplan maken. Energievormen kunnen mogelijk uitgewisseld worden.
• Daar waar mogelijk elektrificeren.
• Kijk in ieder geval naar alternatieven voor aardgas.