Traditiegetrouw blikken we even terug op het afgelopen jaar. Een jaar waarin Vereniging ION 3 jaar bestond en toch een 60-jarig jubileum vierde. Immers de oppervlaktebehandelende industrie is al wel 60 jaar verenigd. Ook het Vakblad Oppervlaktetechnieken bestaat 60 jaar en tijdens een druk bezochte en heel geanimeerde businessavond tijdens de Week van de Oppervlaktetechnologie/Vakbeurs Surface in Den Bosch hebben we met een mooie lasershow de kernwaarden van Vereniging ION langs zien komen.

Even ter herinnering; Vereniging ION wil met de bijdrage van de oppervlaktebehandelende branche aan de (maak)industrie van Nederland een waardevolle bijdrage leveren op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. Immers een goede maakindustrie kan niet zonder een hoogwaardige oppervlaktebehandelende industrie.

In een TV uitzending van RTL7, Doe Maar Duurzaam (terug te kijken op het ION YouTube kanaal), heeft Vereniging ION uitgelegd dat duurzaamheid in onze branche drie niveaus heeft:

1. De producten, die de branche voortbrengt, moeten duurzaam zijn (lang meegaan). Hiervoor hebben we branche specifieke kwaliteitssystemen en vakbekwaamheidsopleidingen.
2. De bedrijven moeten duurzaam zijn. De wet- en regelgeving en normontwikkeling mag best progressief zijn, maar moet wel proportioneel, begrijpelijk en uitvoerbaar zijn. Hiervoor heeft Vereniging ION regelmatig overleg met bevoegd gezag en norminstituten.
3. De productieprocessen, die de branche gebruikt, moeten zo duurzaam mogelijk zijn. Dat betekent bijvoorbeeld het verminderen van het gebruik van SVHC-stoffen (vervangen als het kan, autoriseren als het moet), het verlagen van de energieconsumptie (MJA), het verminderen en/of hergebruiken van afvalstoffen, het bevorderen van veiligheid en nieuwe technologieën ontsluiten. Hiervoor hebben we opleidingen, een vakblad, themabijeenkomsten, congressen, een beurs, werkgroepen en een website met een wet- en regelgeving portal.

Gedetailleerde informatie is te vinden in de publicaties van de vereniging en op deze website.

Op het gebied van overleg met norminstellingen en bevoegd gezag zijn ook forse stappen gemaakt. Onze slogan, “vervangen als het kan, autoriseren als het moet”,  heeft een betere gesprekspositie met bevoegd gezag opgeleverd. Immers we zijn niet tegen verandering, maar verandering moet wel sociaal, technisch en economisch haalbaar zijn. Zo is in opdracht van de Koninklijke Metaalunie, FME en Vereniging ION door Panteia een onderzoek gedaan naar de economische effecten van een autorisatie op Chroom(VI). Doordat Nederland als enige land in Europa dit heeft laten doen, is het rapport door veel landen omarmd en gebruikt in hun positiebepaling. We hebben aangetoond dat er voor diverse processen goede alternatieven zijn, dat er gebieden zijn waar nog geen alternatief beschikbaar is, en dat er een grijs gebied is waar wel mogelijkheden, maar nog geen oplossingen zijn. In onze contacten met onder andere Den Haag, Brussel en Helsinki hebben we het nodige bereikt voor het Chroom(VI)-dossier, maar hebben we ook veel geleerd over de wetgevende processen. Dat zal ons goed van pas komen alsook bijvoorbeeld Nikkel, Kobalt, Boorzuur en 130 andere SVHC-stoffen ter tafel verschijnen voor het beheersen van de risico’s. Het behoeft geen betoog dat we hier nauw samenwerken met vele andere brancheverenigingen in Nederland en via onze koepels CETS en Orgalime ook in Europa. 

Ook is er veel werk gedaan voor de ontwikkeling van de nieuwe Omgevingswet (verwacht in 2019). Samen met andere brancheorganisaties hebben we met name voor de continuïteit en rechtszekerheid van het MKB een lans gebroken en zijn vele tekstuele verbeteringen doorgevoerd. Voor de beeldvorming; er zijn diverse bijeenkomsten/vergaderingen bezocht en onder andere tijdens de zomervakantieperiode moesten 2.600 pagina’s wetstekst worden gelezen, beoordeeld en van opmerkingen worden voorzien.

Vereniging ION heeft geparticipeerd in dertien normgroepen. De bekendste is de EN 12944, maar ook minder bekende normen zijn door Vereniging ION bezien.

De BREF STS wordt momenteel herzien. Met het bevoegd gezag hebben we diverse lidbedrijven bezocht om de juiste inzichten mee te geven aan de besprekingen in Bilbao (Spanje).

Ten aanzien van de MJA werd in 2016 gewerkt aan MJA3 (2013-2016) en werd MJA4 (2017-2020) voorbereid. Door inzet van de brancheverenigingen is de financiële vergoeding voor de inzet van externe adviseurs bij het opstellen van de EEP in tact gebleven. Er zijn in het kader van de MJA diverse bijeenkomsten georganiseerd en er is door Van Beek Ingenieurs een brancheonderzoek uitgevoerd.

Vereniging ION is actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de wet op het reguleren van de betalingstermijnen (met name grootbedrijf richting MKB) en heeft met andere brancheorganisaties ervoor gezorgd dat normen die een integraal onderdeel zijn van wet- en regelgeving, gratis beschikbaar worden gesteld.

Ten aanzien van de opleidingen zijn in 2016 mooie stappen gemaakt. Er zijn diverse nieuwe opleidingen aan de portfolio toegevoegd, die gemaakt zijn door een team van leden bestaande uit applicateurs, toeleveranciers en een docent. Ook zijn de opleidingen ISO 9001 (2015) gecertificeerd en is een samenwerkingsverband aangegaan met OnderhoudNL. De omzet voor de opleidingen voor externe partijen (niet-leden) was groter dan verwacht, maar de omzet bij leden van de vereniging bleef door diverse redenen achter, waardoor per saldo de begrote omzet niet is gehaald. Wij zien dat als een incident, want 2017 is vliegend van start gegaan.

Onder andere door het achterblijven van de omzet voor de opleidingen is het jaar 2016 met een negatief resultaat afgesloten. Een en ander is tijdens de Algemene Ledenvergadering van 6 oktober 2016 toegelicht. Dit gaat ten koste van het eigen vermogen van de vereniging. Het bestuur en bureau werken momenteel aan een opzet waarbij de vereniging minder afhankelijk is van enkelvoudige opbrengsten.

Bij de kwaliteitslabels Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod zijn zowel vanuit Zurich, alsook in Vereniging Qual.ION verband, diverse versterkingen doorgevoerd. In het kader van de wet Kwaliteitsborging kunnen de labels een waardevol (deel)instrument zijn. De labels zijn daarvoor aangemeld. Voor het voldoen aan de garantievoorwaarden van SKG IKOB en VMRG zijn de labels in ieder geval noodzakelijk. De (verplichte) updatemiddag van Vereniging Qual.ION is door de licentiehouders als positief gewaardeerd. De cursus voor het borgen van de goede uitvoering van de labtesten wordt momenteel gemaakt en zal naar verwachting in de loop van 2017 beschikbaar zijn. Er is een nieuwe brochure voor Vereniging Qual.ION gemaakt. Deze is te vinden bij Downloads.

We hebben geprobeerd enkele belangrijke thema’s te adresseren. Denk hierbij aan de Circulaire Economie (Circulaire Metaalketen), nieuwe business modellen, elektrische energie op basis van aanbod, afval hergebruik en afval vermindering, 3D Metal Printing en robotisering. Sommige werden positief ontvangen, anderen werden niet of nauwelijks bezocht. 

Om te ontzorgen heeft Vereniging ION een collectief contract afgesloten met Hillmann Integrale Bedrijfsmilieuzorg. Via het ledengedeelte van deze website is de webportal Metaal en Milieu, die ondernemers kan helpen om alles te weten op het gebied van de voor hun bedrijf geldende regels, te benaderen. Dit is weer belangrijker geworden, nu de inspectie heeft aangekondigd met grotere intensiteit te gaan handhaven. De reden, dat Vereniging ION deze informatie op deze manier wil ontsluiten, is dat de wetgeving omvangrijk en complex is, maar men wel wordt geacht deze te kennen. Verder heeft Vereniging ION vijftien zaken van ondernemers bespreekbaar gemaakt met Inspectie SZW en Inspectie L&T en zijn er (goede) afspraken gemaakt over de uitvoering en/of interpretatie. Aangaande de voortgang en acties omtrent blootstellingsscenario’s was op 7 december een themabijeenkomst georganiseerd.

In 2016 heeft Vereniging ION 30 nieuwe leden mogen inschrijven. Vooral de inzet aangaande wet- en regelgeving, de opleidingen, de kwaliteitslabels, het grote netwerk en de (branche) innovaties waren redenen om aan te sluiten. Helaas zijn er ook 14 leden weggevallen. De redenen waren activiteiten gestaakt of overgenomen, niet meer werkzaam in de branche of financieel economisch van aard. Een enkeling miste de meerwaarde van Vereniging ION.

Onze helpdesk heeft in 2016 veel vragen beantwoord en we hebben veel bedrijven bezocht. Daar hebben we heel wat goede gesprekken gevoerd, mooie bedrijven gezien en verwachtingen gehoord. Toch is het onmogelijk om ieder jaar bij elk lid langs te gaan. Daarom zullen we weer een ledenenquête uitsturen (verwacht februari 2017).

De Techn.ION-dag en de Week van de Oppervlaktetechnologie/Vakbeurs Surface zijn in 2016 beter bezocht dan de vorige edities, en de waardering was hoger (van de groepen waar nu informatie beschikbaar over is). Er is voor deze events met heel veel partijen samengewerkt. Dit gaf een geheel nieuwe dynamiek aan de events. Het programma van de Week van de Oppervlaktetechnologie (>70 presentaties, workshops, masterclasses en spreekuren) is goed ontvangen, op onderdelen goed of heel goed bezocht, maar heeft op een aantal onderdelen (te) weinig bezoekers getrokken.

Ook dit jaar was de ION Borghardt Award weer uitgereikt aan het meest innovatieve idee/product/proces. De winnaars voor 2016 zijn AD Chemicals en de Weert Groep. Omdat de award iedere editie door een kunstnaar gemaakt wordt, was voor deze editie gekozen voor Marcel Bastiaans. Meer informatie treft u in de diverse berichten op de website aan.

Wat onvoldoende is gelukt, is de leden bereiken met informatie. De nieuwsbrief wordt onvoldoende gelezen en de bezoekersaantallen op de themabijeenkomsten mogen ook nog wel wat meer omhoog. Dat is jammer, want er wordt veel werk verzet aan het duiden en ontsluiten van relevantie informatie voor de continuïteit van uw onderneming. Hier zoeken we dus ook nog naar verbetering. Immers, als ondernemer zeggen dat je zaken niet wist en daarmee wegkomen, wordt steeds moeilijker. Zeker na de recente uitspraak van de rechtbank in het Q-koorts dossier (de risico’s stonden op de website van RIVM, dus als bedrijf, maar ook als privé persoon had u het kunnen en moeten weten).

Het vakblad Oppervlaktetechnieken heeft met haar thematische aanpak en met haar doelstellingen te inspireren en te activeren, een mooie plaats in de communicatie met de leden en andere belangstellenden in het vakgebied oppervlaktetechnologie. Opvallend zijn de bewaarnummers (bijvoorbeeld wet- en regelgeving) en de themanummers die uitgegeven worden op evenementen. Zo zijn er 200 exemplaren “mobiliteit” meegegeven in de goodiebag van het Automotive Congres en zijn er 700 exemplaren “utiliteit” uitgereikt bij de uitgang van de Staalbouwdag.  

Op 17 januari 2017 hebben we tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst het jaar 2016 formeel afgesloten. Er zijn best wel zorgen, maar over het algemeen kijken we terug op een goed jaar, waarin verder werd gebouwd aan een proactieve en herkende branchevereniging. En uiteraard, ook in 2017 zal Vereniging ION weer voorop gaan in de ontwikkeling van de branche op zaken die je individueel niet kunt beïnvloeden of regelen, maar collectief wel.

Tekst geschreven door: Rik van Thiel en Egbert Stremmelaar