Roland Schellen

Op basis van REACH-wetgeving is er de afgelopen jaren veel gezegd over Chroom(VI). Maar ook zonder REACH is het zinvol om - gelet op het milieu, arbeidsomstandigheden en een verbeterde kwaliteit (People, Planet, Profit) - te kijken naar een Chroom(VI)-vrije procesvoering als voorbehandeling.
Voordelen van Chroom(VI)-vrije voorbehandeling

PEOPLE

Blootstelling aan Chroom(VI)-verbindingen kan leiden tot kanker. Chroom(VI) valt onder de richtlijn Carcinogene stoffen (2004/37/EC) die vereist dat een gevaarlijke stof vervangen moet worden als dit technisch mogelijk is in het specifieke proces. Om bovenstaande reden kiest menig bedrijf om te stoppen met het gebruik van Chroom(VI). Ook uit het oogpunt van goed werkgeverschap is dit een must, onafhankelijk van het feit of de risico’s van het gebruik van Chroom(VI) in sommige gevallen te beheersen zijn. Let wel, de maximaal toelaatbare waarden worden steeds verder aangescherpt, in Nederland recent nog naar 0,001 mg/m³, in België naar 0,05 mg/m³. De trend in beleid is dat deze waarden consequent lager worden. Een andere tendens is dat ook werknemers en opdrachtgevers druk uitoefenen om het gebruik van zorgwekkende chemische stoffen te beëindigen.

PLANET

Chromaathoudende baden hebben de hoogste classificering wat betreft toxiciteit. Daarom willen waterschappen en aanverwante overheidsinstanties waterlozing continu aanscherpen. Chroom(VI)-vrije alternatieven hebben hoogstens een licht bijtend/irriterend karakter. Vanwege het toxische karakter van Chroom(VI) moet in het afvalwaterzuiveringsproces altijd een zogenoemde reductiestap plaatsvinden waarin Chroom(VI) wordt omgezet naar het niet- schadelijke Chroom(III). De volledige reductiestap is bij Chroom(VI)-vrije systemen niet nodig. De afvalstromen van deze systemen kunnen direct via conventionele fysicochemische waterzuiveringsinstallaties worden verwijderd. De omschakeling van Chroom(VI) naar Chroom(VI)-vrij biedt diverse voordelen: sterk verminderde chemische belasting van het milieu, minder slib, en lagere kosten van de afvalwaterzuivering. Ook leidt het tot een vermindering van de afvoerkosten van chemisch afval, terwijl die naar verwachting de komende tijd sterk zullen toenemen voor Chroom(VI)houdend materiaal. Een ander aspect is dat chromaathoudende processen voor de lijnoperators extra veiligheidsmaatregelen vereisen die met een alternatief proces komen te vervallen. Ook het opslaan van Chroom(VI)-vrije chemicaliën is gemakkelijker en veiliger. Tot slot zal men met een Chroom(VI)-vrij proces eenvoudiger kunnen voldoen aan milieueisen.

PROFIT

Naast milieuredenen leidt de afwezigheid van de reductiestap ook tot geldelijk gewin, zie bijgaande grafiek. Deze laat een vergelijking zien op basis van een miljoen vierkante meter substraat. De kosten voor water en afvalwater met een Chroom(VI)-proces vallen gemiddeld maar liefst drie keer hoger uit. Vaak wordt tegen Chroom(VI)-vrije processen aangevoerd dat ze extra werk zouden vergen om de procesparameters te monitoren. Maar nieuwe Chroom(VI)-vrije systemen worden eenvoudig gemonitord op procesparameters als geleidbaarheid, pH-waarde en –concentratie. Deze parameters kunnen met moderne meet-en regeltechniek zelfs volledig geautomatiseerd worden waardoor juist een tijdsbesparing behaald kan worden, eenvoudiger dus dan bij chromaathoudende processen.
Kortom, Chroom(VI)-vrije procesvoering is aanzienlijk minder milieubelastend, biedt economische voordelen en past helemaal in goed werkgeverschap.